.png)
.png)
31 marca obchodzimy 130. rocznicę urodzin generała Stanisława Maczka – wybitnego dowódcy Wojska Polskiego, Kawalera Orderu Orła Białego, generała broni. W czasie II wojny światowej brał udział w walkach z niemieckim wrogiem, który poniósł duże straty w bitwach pod Jordanowem, Nowym Wiśniczem, Rzeszowem i Łańcutem. Stacjonował też w okolicach Leżajska. Był zwolennikiem prowadzenia wojny w sposób nowoczesny, za pomocą cechujących się dużą manewrowością i szybkością samodzielnych organizacji pancernych, które zapewniły Niemcom m.in. zwycięstwo w kampanii wrześniowej.
Po zakończeniu II wojny światowej nie wszędzie zapanował pokój. Najaktywniejsza działalność zbrojna prowadzona była w latach 1945–1947 we wschodniej, południowej i centralnej części Polski. Zagłębiając się w historię tamtych lat i teren południowo - wschodni, spotykamy osobliwą postać „Wołyniaka”, którego silne zgrupowanie partyzanckie taktycznie opanowało teren, odpierając ataki i dzielnie walcząc z przeciwnikiem.
Kapitan Józef Zadzierski, ps. „Wołyniak” w wojnie obronnej 1939 roku był żołnierzem Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Polesie”. Następnie działał w konspiracji narodowej, był dowódcą oddziału partyzanckiego Narodowej Organizacji Wojskowej. Od stycznia 1944 r. przeprowadził szereg akcji zbrojnych, m.in. w rejonie Dąbrowicy, Ożanny, Kuryłówki i Cieplic. Od kwietnia 1944 r. jego oddział walczył z grupami UPA.
Pod koniec lipca 1944 r. zorganizował w Leżajsku milicję i został jej komendantem. 23 września 1944 r. został aresztowany przez NKWD i osadzony w więzieniu na Zamku w Rzeszowie. Po powrocie w okolice Leżajska i Kuryłówki założył oddział, w skład którego weszli przeważnie partyzanci walczący wcześniej z Niemcami i Ukraińcami.
W nocy z 28 grudnia na 29 grudnia 1946 r. w Szegdach popełnił samobójstwo.
Postać Józefa Zadzierskiego została przedstawiona w monumentalnym pomniku odsłoniętym w 1983 r. w Bostonie (USA).
Obie te postacie działały na tych samych terenach walcząc o wolność narodu. Dlatego przy okazji wydarzenia, jakim jest 130. rocznica urodzin generała Stanisława Maczka, chcemy przedstawić postać Józefa Zadzierskiego, ps. „Wołyniak”.
W listopadzie 2021 roku w ramach projektu pn. Śladem ścieżek zapomnianego dziedzictwa, realizowanego przez Centrum Kulturalne w Przemyślu, został nagrany krótki film dokumentujący pobyt Józefa Zadzierskiego w miejscowości Szegdy, przedstawiający jego sylwetkę oraz historię samej miejscowości.
Film jest dostępny na kanale YouTube CK i rozpoczyna cykl ciekawostek historycznych dziedzictwa kulturowego z województwa podkarpackiego, który będzie uzupełniany m.in. filmami lub folderami zawierającymi zapomniane treści, postacie, miejsca lub wydarzenia.
