Historia

Budynek, w którym obecnie funkcjonuje Centrum Kulturalne w Przemyślu na początku swego istnienia był związany z Polskim Towarzystwem Gimnastycznym „Sokół”.

W Galicji Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” zaczęło funkcjonować w 1867 r. , a 10 stycznia 1885 r.  Namiestnictwo „Sokoła” we Lwowie przyjęło statut Oddziału Przemyskiego, który w ten sposób zainaugurował swoją działalność. Początkowo ćwiczenia gimnastyczne prowadzone były w Szkole św. Elżbiety przy ul. Wodnej, następnie wydzierżawiono dwa pokoje w kamienicy Giżowskich w Rynku, a 2 sierpnia 1894 r. położono kamień węgielny pod budowę gmachu przy ul. Długiej obecnie Dworskiego, którą ukończono 30 czerwca 1895 r. W czasie I wojny światowej do końca 1914 r. budynek był kwaterą wojska austro-węgierskiego, a od stycznia 1915 r. szpitalem wojskowym. Tą samą funkcję utrzymali Rosjanie po wkroczeniu do Przemyśla 22 marca 1915 r. Od 4 czerwca 1915 r. tj. od momentu wyjścia Rosjan z Przemyśla, do lutego 1916 r., gmach stał pusty.

Następnie urządzono tu stację zbrojną Legionów Polskich. Z początkiem 1917 r. legioniści opuścili budynek. 1 kwietnia 1917 r., ze względu na długi, część gmachu wynajęto kolei. Ulokowano tu rosyjskich i włoskich jeńców przeznaczonych do robót kolejowych. Inną część budynku wynajęto Polskiemu Towarzystwu św. Wincentego a Paulo. Niezbyt korzystną umowę rozwiązano 1 listopada 1920 r.

 

 

Następnym dzierżawcą budynku, do roku 1922, było Towarzystwo YMCA. W okresie międzywojennym „Sokół” w Przemyślu prowadził ożywioną działalność gimnastyczną oraz pielęgnował poczucie tożsamości narodowej. Towarzystwo istniało do 1939 r., budynek jednak pozostał, spełniając zawsze funkcje kulturalne.
W czasie II wojny światowej budynek służył początkowo wojsku polskiemu do celów mobilizacyjnych. Po rządami radzieckimi był placówką kulturalną zwaną Domem Armii Czerwonej, natomiast Niemcy użytkowali go jako Oficerski Klub Kultury.

W 1946 roku w budynku tym założono Powiatowy Dom Kultury Związków Zawodowych.
W 1954 r. w wyniku ogólnopolskiej reorganizacji przeszedł on pod nadzór Powiatowej Rady Narodowej.  Jednostka zorganizowana była jako zakład budżetowy, posiadała własne konto bankowe i prowadziła samodzielną księgowość. Działalność finansowa i gospodarcza oparta była na dochodach własnych oraz dotacjach otrzymywanych z budżetu. Merytorycznie skupiono się na pracy środowiskowej miejskiej i terenowej. Prowadzono działalność kulturalno-oświatową i udzielano porad instruktażowo-metodycznych na miejscu i w terenie.

Pierwszym kierownikiem PDK został w 1946 roku Leon Skirski. Od roku 1958 funkcję tę pełnił Marian Juszczyk, w latach 1959-1961 Stanisława Końska, a w latach 1961-1963 Jan Janiszewski.

Na przełomie roku 1963/64 zmienił nazwę na Przemyski Dom Kultury, podległy organizacyjnie Wydziałowi Kultury Prezydium Miejskiej Rady Narodowej. Przemyski Dom Kultury spełniał rolę miejskiego domu kultury prowadząc dla mieszkańców miasta działalność środowiskową oraz dla powiatu pomoc instrukcyjno-metodyczną.
W latach 1963-1966 kierownikiem Przemyskiego Domu Kultury był Gustaw Strojecki, od roku 1967 do roku 1970 Eugeniusz Dębicki, w latach 1971-1975 Wojciech Władyczyn.

Wraz ze zmianami w administracji państwowej, jakie miały miejsce w czerwcu 1975 r. nastąpiło przemianowanie dotychczasowego Przemyskiego Domu Kultury na Wojewódzki Dom Kultury, nad którym bezpośredni nadzór sprawował Wydział Kultury Urzędu Wojewódzkiego. WDK pod względem struktury organizacyjnej działał w oparciu o działy, filie i Gminne Ośrodki Kultury. Zadaniem pierwszoplanowym w warunkach nowopowstałego województwa było dążenie do utworzenia jednolitego wzoru kultury mającego na celu roztoczenie opieki merytorycznej we wszystkich dziedzinach kultury: oświatowej, artystycznej i instrukcyjno-metodycznej.  Funkcję dyrektora pełnił w latach 1975-1984 Wojciech Władyczyn, od roku 1985 do roku 1990 Andrzej Skibniewski. Natomiast funkcję zastępcy dyrektora pełnili kolejno: Aleksandra Szpyt (1978-1981) i Stanisław Czekanowski (1981-1990).

Pod nazwą WDK instytucja funkcjonowała przez szesnaście lat, do roku 1991, kiedy to Zarządzeniem Nr 20 Wojewody Przemyskiego z dnia 29 marca zmieniono jej nazwę na Centrum Kulturalne. Jej dyrektorem został wówczas Janusz Czarski, który swoja funkcję sprawował do 27.01.2005, a funkcję zastępcy dyrektora pełnił Zbigniew Chrzanowski (1992-2003). Jego następcą w latach 2005 - 2014 był Adam Halwa, zaś wicedyrektorem Małgorzata Dachnowicz (2006 - 2011). Obecnie dyrektorem jest Janusz Czarski, a zastępcą dyrektora Janusz Zapotocki.

Od 1 stycznia 1999 r. nadzór nad CK sprawuje Zarząd Województwa Podkarpackiego.