Koncert "Pieśni z Kresowych Krain"

Sobota, 30.07.2022 r., godz. 19:00, Lubaczów

Miejski Dom Kultury im. A. Sas-Bandrowskiego, ul. Konopnickiej 2

Koncert „PIEŚNI Z KRESOWYCH KRAIN”

Wykonawcy:
- Zespół ŁASTIWOCZKA z Przemkowa
- Zespół WALISZOWIANIE z Nowego Waliszowa

Prowadzenie i reżyseria koncertu Henryk Dumin

Pieśni wspólnoty kulturowej pogranicza polsko-ruskiego. Repertuar pieśni odświętnych i powszechnych, z których wiele funkcjonowało we wzajemnie dokonywanych tłumaczeniach. Były obecne w tradycji obu społeczności polskiej i ruskiej. Wschodnie regiony dawnej Rzeczypospolitej cechowało wielkie rozśpiewanie. Rytm bytowania obu społeczności naznaczony był pełnymi muzyki świątecznymi kulminacjami. Ten miniony czas z obecnej perspektywy można nazywać dobrym. Pamięć o nim, mimo późniejszych traum, zachowali w pamięci żyjący jeszcze najstarsi.

O realiach tamtej epoki zaświadczają pieśni zachowane m.in. w tradycji polskiej i łemkowskiej. Wykonawcy koncertu wywodzą się z rodzin powojennych ekspatriantów przesiedlonych na Dolny Śląsk. Rodziny łemkowskiego Zespołu „Łastiwoczka” opuściły swoje ojczyste wioski na Podkarpaciu, zaś „Waliszowianie”  – teren na styku Pokucia z Podolem. Dawne pieśni towarzyszą im do dziś. Od ponad trzech ćwierćwieczy przekazywane są kolejnym pokoleniom jako ważna część dziedzictwa ocalonego po przymusowej wielkiej wędrówce.

Obydwa zespoły są laureatami Ogólnopolskich Festiwali Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym, a „Waliszowianie” tegorocznej prestiżowej Nagrody im. Oskara Kolberga. Śpiewacy z Przemkowa i Nowego Waliszowa uczestniczyli również razem w Międzynarodowym Festiwalu Wratislavia Cantans w Narodowym Forum Muzyki we Wrocławiu goszczącym polskie i zagraniczne zespoły najwyższego formatu. To jeden z najważniejszych festiwali muzyki w Europie skupiający się na przedstawianiu piękna ludzkiego głosu.

Koncert w Lubaczowie stanowi kolejną okazję do scenicznego spotkania obu grup i wspólnej refleksji nad kolejami ludzkich losów. Pamiętajmy, że przekaz zawarty w ich pieśniach to głos przeszłych pokoleń, które w taki właśnie sposób utrwaliły swoją obecność w naszym czasie.

 

ZESPÓŁ WALISZOWIANIE Z NOWEGO WALISZOWA

Grupa ekspatriantów pochodzących z Tarnowicy Polnej w pow. Tłumacz nieopodal Stanisławowa. W 1945 roku w ramach powojennych przesiedleń polskiej ludności z Kresów Wschodnich część mieszkańców wsi osiedlono w dolnośląskim Nowym Waliszowie (gm. Bystrzyca Kłodzka).

Dzięki zwartemu osadnictwu w pamięci grupowej przetrwały liczne pieśni z rodzinnej wioski, które wykonywane są przez kolejne pokolenia urodzone już na Dolnym Śląsku. W repertuarze Zespół posiada liczne pieśni obrzędowe i powszechne, w tym m.in. dawne kolędy, pieśni żniwne, zalotne, weselne, ballady i sieroce.

Zespół jest laureatem Ogólnopolskiego Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym i Turnieju Muzyków Prawdziwych w Filharmonii Szczecińskiej. Występ Zespołu znalazł się w programie 54. Międzynarodowego Festiwalu Wratislavia Cantans organizowanego przez Narodowe Forum Muzyki we Wrocławiu. W lipcu 2022 roku w Sali Balowej Zamku Królewskiego w Warszawie Zespołowi wręczono prestiżową Nagrodę im. Oskara Kolberga za zasługi dla kultury ludowej.

Waliszowianie współpracowali z Muzeum Karkonoskim w Jeleniej Górze, Muzeum Etnograficznym we Wrocławiu, a także przy realizacji spektaklu Pomnę, pomnę… we wrocławskim Teatrze Pieśń Kozła. Treść przedstawienia była inspirowana historią powojennych przesiedleń. W Nowym Waliszowie prowadzą własną izbę muzealną, gdzie zgromadzono materialne relikty ocalone z rodzinnej wsi na Kresach. Należą do nich unikalne ubiory kobiece i męskie pochodzące jeszcze z przedwojennego czasu.

 

 

 

ZESPÓŁ ŁEMKOWSKI ŁASTIWOCZKA Z PRZEMKOWA

Członkami Zespołu są członkowie łemkowskich rodzin, które zostały przesiedlone w ramach Akcji Wisła na Dolny Śląsk w 1947 roku. Wśród społeczności powojennych osiedleńców stanowią kolejną po kresowej grupę ekspatriantów. Przywiązani do własnej kultury pielęgnują tradycje wyniesione z rodzinnej ziemi. Należy do nich bogaty zestaw dawnych pieśni śpiewanych wielogłosowo przez przedstawicieli kilku pokoleń – od osób starszych po młodzież i dzieci. W repertuarze znajdują się sugestywnie wykonywane dawne ballady, pieśni miłosne, weselne i rekruckie.

Zespół jest laureatem Międzynarodowego Festiwalu Folkloru Ziem Górskich w Zakopanem, Ogólnopolskiego Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym, Ogólnopolskiego Konkursu Tradycyjnego Tańca Ludowego w Rzeszowie. Brał również udział w 54. Międzynarodowym Festiwalu Wratislavia Cantans w Narodowym Forum Muzyki we Wrocławiu.

 

 

 

HENRYK DUMIN

Antropolog kultury, badacz przemian kulturowych w warunkach przerwanej ciągłości osadniczej. Autor programów ochronnych tradycji. Prowadził badania na południowo-zachodnich obszarach Polski, a także w stanie Rio Grande do Sul – na południu Brazylii zamieszkanym przez potomków polskich emigrantów z końca XIX wieku. Pracował jako członek składów jury konkursów i festiwali tradycji, w tym m.in.: Międzynarodowego Festiwalu Folkloru Oblicza Tradycji w Zielonej Górze i Ogólnopolskiego Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym. Prowadził zajęcia dydaktyczne w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Wrocławskiego. Kurator ekspozycji muzealnych poświęconych kulturze powojennych osiedleńców na zachodnich ziemiach Polski.

Zawodowo związany był m.in.: z Narodowym Instytutem Dziedzictwa w Warszawie. Wydziałem Kultury Urzędu Marszałkowskiego we Wrocławiu. Obecnie pracuje w Muzeum Karkonoskim w Jeleniej Górze.

Reżyseruje spektakle i koncerty prezentujące ludową muzykę dawną. Laureat Nagrody im. Oskara Kolberga, odznaczony Brązowym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis.