Warsztaty Kulinarne Tradycje Kresowe pn. "Wokół najstarszych polskich książek kucharskich - staropolska kuchnia kresowa"

Centrum Kulturalne w Przemyślu wspólnie z Wójtem Gminy Lubaczów – zorganizowali warsztaty kulinarne dla Szkół Gastronomicznych w ramach Festiwalu Dziedzictwa Kresów 2022. Odbyły się one 22 września 2022 r. w Baszni Dolnej „Kresowa Osada - Przystanek Kresy”. Celem warsztatów było przybliżenie dawnych kresowych tradycji kulinarnych, pokazanie rekonstrukcji kuchni historycznej według dawnych receptur.

Warsztaty prowadzili Edukatorzy z Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie:
- Pan Maciej Nowicki – Szef Kuchni,
- Pani Paulina Szulist-Płuciniczak – Kierownik Działu Rekonstrukcji Historycznej,
- Pani Martyna Przedpolewska – edukator kulinarny,
- Pani Joanna Jaroć – edukator kulinarny.

Zgodnie z tym co podają nam fachowcy z Wilanowa:
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie od 8 lat z wieloma sukcesami realizuje autorski i unikatowy w skali Europy program pn. „Ogród-Kuchnia-Stół”, którego zadaniem jest odtwarzanie i upowszechnianie wiedzy o dawnej kuchni historycznej, a także  związanych z nią obyczajów i tradycji. Działania edukacyjne i badawcze opieramy na opracowanych przez zespół pracowników muzeum oraz historyków (prof. J. Dumanowskiego z UMK w Toruniu) źródeł – dawnych receptur – wydanych w serii książek „Monumenta Poloniae Culinaria”. Są prawdopodobnie jedyną instytucją muzealną, która z powodzeniem realizuje i rozwija tak złożony, autorski program badawczo-edukacyjny.
W 2021 r. Muzeum Pałacu Króla Jana III wydało jedyną w swoim rodzaju, publikację – „Zbiór dla kuchmistrza tak potraw jako ciast robienia wypisany roku 1757 dnia 24 lipca” - prawdziwą summę staropolskiej wiedzy kulinarnej. Kolekcja pochodzących z różnych źródeł receptur i porad została spisana dla Rozalii z Zahorowskich Pociejowej, właścicielki Uściługa na Wołyniu oraz znajdujących się dziś w Polsce Strzyżowa, Włodawy i Różanki. Tytuł całości i dobór ponad tysiąca rękopiśmiennych przepisów, które tworzą obraz dawnej sztuki kulinarnej i kultury stołu, wskazują na praktyczny charakter zbioru czerpiącego z mądrości pokoleń. Zredagowany w 1757 r. tekst zawiera m.in. kopię zaginionego Kuchmistrzostwa z ok. 1540 r., receptury kuchmistrzowej koronnej z 1633 r. oraz przepisy sąsiadów, przyjaciół i lekarzy pań Zahorowskich. Opisom leczniczych właściwości jedzenia i wyrobu domowych medykamentów towarzyszą różnego typu porady gospodarskie dotyczące dobrostanu zwierząt, ogrodnictwa, sadownictwa i pszczelarstwa. Receptury prezentowane i wykorzystane podczas warsztatów pochodziły właśnie z "Kuchmistrzostwa" oraz innych wydawanych przez Muzeum książek kucharskich - np. najstarszej polskiej książki kucharskiej – „Compendium Ferculorum” Stanisława Czernieckiego.

Warsztaty rozpoczęły się od części teoretycznej, dzięki której młodzież zagłębiła się w tajniki dawnych przepisów kuchmistrzów oraz ich rozczytywanie. W części praktycznej przygotowywano następujące dania:
- Kury palone na gąszczu z bani,
- Jesiotr z czosnkiem i pasternakiem na jajeczniku z grochu,
- Arkas na kaszy figowej niepostnej.

Uczestnikami warsztatów były następujące reprezentacje Szkół Gastronomicznych z województwa podkarpackiego:
- Zespołu Szkół im. Wincentego Witosa w Zarzeczu,
- Zespołu Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Oleszycach,
- Zespołu Szkół Gastronomiczno-Hotelarskich w Iwoniczu-Zdroju,
- Zespołu Szkół nr 3 im. Tadeusza Rylskiego w Rzeszowie,
- Zespołu Szkół Technicznych w Leżajsku,
- Zespołu Szkół w Kańczudze,
- Zespołu Szkół Spożywczych i Biznesowych im. Marii Curie Skłodowskiej w Jarosławiu.

Każdy z uczestników warsztatów dostał pamiątkowy certyfikat wydany przez  Muzeum Pałac w Wilanowie.

Warsztaty były wstępem do konkursu kulinarnego jaki zostanie przeprowadzony w późniejszym czasie dla ich uczestników.

Cieszy nas zainteresowanie ze strony Szkół Gastronomicznych tym niełatwym, aczkolwiek niezwykle ciekawym tematem kulinarnym, jakim jest Kuchnia Historyczna Kresów. Zależało nam na tym, aby Projekt ten popularyzował i interpretował bogate dziedzictwo Kresów dawnej Rzeczypospolitej.

 

Agata Hemon
Kierownik
Działu Dziedzictwa i Edukacji Kulturowej
Centrum Kulturalnego w Przemyślu

 

 

Zobacz fotorelację z warsztatów