Grudzień, to czas pięknych świątecznych ozdób, wielobarwnej choinki, kolorowych jarmarków i zapachu świątecznych wypieków. Jest to też czas wielu pięknych tradycji, smaku staropolskich dań i dźwięku ludowych pieśni oraz obrzędów. Magiczna moc tego czasu powoduje, że w ludziach rodzi się chęć obcowania z czymś, co odciąga od codzienności i wprowadza w nastrój radosnego oczekiwania na ten najpiękniejszy w całym roku czas – Świąt Bożego Narodzenia.
Wychodząc naprzeciw tym oczekiwaniom, Centrum Kulturalne w Przemyślu już po raz dziewiętnasty zorganizowało dla Państwa Ludowy Jarmark Bożonarodzeniowy, który odbył się 15.12 w Klubie Piwnice. Na odwiedzających nas w tym dniu czekał szereg wspaniałości. Przepięknych wrażeń dostarczali twórcy ludowi, którzy raczyli nas swoimi tradycyjnymi wyrobami, a nawet pokazali warsztat swojej pracy, zapraszając do wspólnych prac na kole garncarskim lub tworząc ludowe zabawki czy ozdoby choinkowe. Kolorowe świąteczne stroiki, pyszne prawdziwe miody, choinkowe pierniczki i łańcuchy, rzeźbione i ceramiczne szopki, a także szydełkowe bombki, aniołki, dzwoneczki, haftowane gorsety i wyszywane obrusy oraz malowane bombki czy obrazy przyprawiały o świąteczny zawrót głowy.
Gościem specjalnym Jarmarku był zespół śpiewaczy „Studzienczanki” ze Studziana z gminy Przeworsk, który zaprezentował dawne ludowe kolędy i pastorałki, a także kolędy życzące: dla dziewczyny i gospodarza, oparte na tradycyjnych tekstach. Koncert ten był równocześnie zakończeniem projektu, p.n. „Władysława Rosół – mistrzyni unikalnego śpiewu”, finansowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego – zadania pn. „Mistrz tradycji” w ramach Programu Kultura ludowa i tradycyjna, w którym panie uczestniczyły.
Ludowy Jarmark w swoim programie zawierał również rozstrzygnięcie 5. Konkursu na Bożonarodzeniową Szopkę Domową i Akcesoria Kolędnicze. Do konkursu zostało zgłoszonych 31 prac. Te wyjątkowe szopki, które w większości zostały wykonane z surowców naturalnych, można było obejrzeć podczas trwania jarmarku. (Poniżej protokół z rozstrzygnięcia konkursu).
Ludowy Jarmark Bożonarodzeniowy, organizowany przez Centrum Kulturalne w Przemyślu już od wielu lat jest wyjątkową okazją do obcowania z żywą tradycją i kulturą ludową, którą tego dnia mamy na wyciągnięcie ręki. Jest to jedna z nielicznych okazji, kiedy możemy obejrzeć, jak powstaje tradycyjne rękodzieło, porozmawiać z ich wykonawcami, nabyć niebanalne upominki dla siebie i swoich najbliższych, a przede wszystkim oderwać się od codzienności i przenieść w przeszłość, do dawnych ludowych tradycji świątecznych oraz w świat sztuki ludowej.
Beata Nowakowska-Dzwonnik
fot. Łukasz Kisielica
Protokół z obrad komisji oceniającej prace zgłoszone do V Konkursu na
„Bożonarodzeniową Szopkę Domową i Akcesoria Kolędnicze”
Przemyśl, 15 grudnia 2019 r.
Komisja w składzie:
- Agata Nowak, plastyk, CK
- Katarzyna Trojanowska, etnograf, MNZP
po obejrzeniu 31 prac zgłoszonych do konkursu w tym:
- 13 szopek w kategorii dorosłych
- 16 szopek w kategorii dzieci
- 2 prac w kategorii „akcesoria kolędnicze”,
zwróciła uwagę na wyrównany poziom prac i stwierdza, że wszystkie prace spełniły kryteria Regulaminowe.
W kategorii „akcesoria kolędnicze” - dorośli przyznano 2 równorzędne nagrody:
- Jacek Pilch z Dubiecka, za gwiazdę kolędniczą nawiązującą do tradycji oraz
- Tadeusz Czaja z Przemyśla, za gwiazdę, która przenosi tradycję we współczesność.
W kategorii szopka - dorośli przyznano:
I Miejsce - Małgorzata Bembenek z Nienadowej
II Miejsce - Anna Sopel z Drohobyczki
III Miejsce - Gabriela Żak z Widaczowa
oraz 3 równorzędne wyróżnienia:
- Janina Chruścicka, MDPS Przemyśl
- Ewa Leśniak, Przemyśl
- Władysława Komarnicka, MDPS Przemyśl
W Kategorii szopka - „Mistrz-Uczeń” przyznano:
Dwa równorzędne I Miejsca:
- Gracjan Penc, Sietesz (kl.III)
- Edyta Penc, Sietesz (kl.VII)
II Miejsce - Antoni Dudek, SP w Kańczudze (kl.III)
III Miejsce - Hubert Dziurzyński, SP w Pantalowicach (l.10)
oraz wyróżnienia:
- Weronika Nieckarz, SP w Siedleczce (kl.VII)
- Maciej Nieckarz, SP w Siedleczce (kl.VII)
- Maciej Rola, SP w Rączynie (kl.II)
- Amelia Kostkowicz, Rokietnica (l.12)
- Patryk Wywrot, SP w Pantalowicach (kl.I)
- Dawid Kozłowski, Zespół Szkół w Kańczudze (l.16)
Jury docenia tradycję wspólnego, międzypokoleniowego przygotowywania się do świąt Bożego Narodzenia w tym wykonywania szopek. Jury zwróciło uwagę i doceniło wkład pracy każdego z uczestników, w tym dbałość o detale, staranność wykonania i zgodne z Regulaminem użycie naturalnych materiałów. Jury cieszy, że młode pokolenie i młodzież chętnie kultywuje tradycje. Jednocześnie zachęcamy uczestników przyszłych konkursów do wykonywania akcesoriów kolędniczych, np. gwiazdy, turonie, banie, które stanowiły ważny element świąt Bożego Narodzenia.