12 czerwca br. w Zarzeczu (pow. przeworski) odbył się „Festyn pod Platanem”, XXIII Regionalny Przegląd Grup Śpiewaczych – pieśni zwyczajowe i obrzędowe. Przegląd ten jest imprezą cykliczną mającą na celu upowszechnianie oraz kultywowanie ludowej tradycji wspólnego śpiewania i muzykowania, która przekazywana młodemu pokoleniu powoduje ocalenie od zapomnienia dawnych pieśni zwyczajowych i obrzędowych.
Tegoroczną tematyką konkursu były ballady, pieśni weselne oraz pieśni wielkopostne.
Park przy Pałacu Dzieduszyckich w Zarzeczu zgromadził liczną publiczność, przed którą zaprezentowało się dziewiętnaście zespołów śpiewaczych, a także sześciu solistów. Oceniani byli oni w następujących kategoriach:
- grupy śpiewacze,
- soliści-śpiewacy,
- młodzieżowe i dziecięce grupy śpiewacze.
Wśród różnorodnych prezentacji konkursowych usłyszeć było można zarówno przyśpiewki weselne, pieśni starostów weselnych, pieśni śpiewane na weselu po oczepinach Pary Młodej, pieśni sieroce, ballady śpiewane przy sianokosach i przy pracach polowych jak również pieśni wielkopostne. Uczestnicy przeglądu wzięli także udział w plenerowych sesjach fotograficznych zorganizowanych na terenie parku przy Pałacu Dzieduszyckich. Po zakończonych prezentacjach artystycznych, gościnnie wystąpiła Kapela Ludowa „Gacoki” z Gaci, która muzykując pod Platanem umilała zgromadzonej publiczności niedzielne popołudnie, a uczestnikom czas oczekiwania na werdykt Jury.
Organizatorami przeglądu byli: Centrum Kulturalne w Przemyślu oraz Centrum Kultury w Zarzeczu.
Patronat medialny nad wydarzeniem sprawowali: Życie Podkarpackie, Gazeta Jarosławska, a także Ekspres Jarosławski.
Małgorzata Glesman – instruktor ds. upowszechniania i promocji kultury
Protokół
z obrad komisji oceniającej uczestników FESTYNU POD PLATANEM –
XXIII Regionalnego Przeglądu Grup Śpiewaczych – pieśni zwyczajowe i obrzędowe, Zarzecze, 12.06.2022 r.
Komisja w składzie:
Katarzyna Ignas – etnograf
Sławomir Gołąb – muzyk, pedagog
Bartosz Gałązka – folklorysta, pedagog
po wysłuchaniu 25 prezentacji konkursowych, w tym 18 zespołów śpiewaczych, 6 solistów-śpiewaków, 1 grupy dziecięco-młodzieżowej, kierując się postanowieniami regulaminu postanowiła przyznać następujące nagrody i wyróżnienia w poszczególnych kategoriach:
kategoria dziecięca i młodzieżowa:
wyróżnienie rzeczowe dla Zespołu GRZĘSZCZANECZKI z Grzęski, gm. Przeworsk
kategoria soliści-śpiewacy:
dwa równorzędne I miejsca wraz z nagrodą pieniężną ufundowaną przez Centrum Kulturalne w Przemyślu dla:
- Joanny Brody z Krzeczowic, gm. Kańczuga
- Kazimierza Rzemyka z Ujeznej, gm. Przeworsk
dwa równorzędne II miejsca wraz z nagrodą pieniężną ufundowaną przez Centrum Kulturalne w Przemyślu dla:
- Danuty Nieckarz ze Starego Dzikowa
- Jerzego Urbana z Wyszatyc, gm. Żurawica
dwa równorzędne III miejsca wraz z nagrodą pieniężną ufundowaną przez Centrum Kultury w Zarzeczu dla:
- Zofii Sokół z Gniewczyny Trynieckiej, gm. Tryńcza
- Józefa Kędziory z Gorliczyny, gm. Przeworsk
kategoria zespoły śpiewacze:
Grand Prix wraz z nagrodą pieniężną ufundowaną przez Centrum Kulturalne w Przemyślu dla:
Ludowego Zespołu Śpiewaczego DOLANIE z Gniewczyny Trynieckiej, gm. Tryńcza
I miejsce wraz z nagrodą pieniężną ufundowaną przez Centrum Kulturalne w Przemyślu dla:
Grupy Śpiewaczej GALICJANKI Z ROZTOCZA z Narola
dwa równorzędne II miejsca wraz z nagrodą pieniężną ufundowaną przez Centrum Kultury w Zarzeczu dla:
- Zespołu Śpiewaczego DĘBOWIANIE z Dębowa, gm. Gać
- Zespołu Śpiewaczego z Rożniatowa, gm. Zarzecze
III miejsce wraz z nagrodą pieniężną ufundowaną przez Centrum Kulturalne w Przemyślu dla:
Zespołu Śpiewaczego STUDZIENCZANKI ze Studziana, gm. Przeworsk
cztery wyróżnienia I stopnia wraz z nagrodą pieniężną ufundowaną przez Centrum Kulturalne w Przemyślu dla:
- Zespołu Folklorystycznego PAWŁOSIOWIANIE z Pawłosiowa
- Zespołu Śpiewaczego DZIKOWIANIE ze Starego Dzikowa
- Zespołu Śpiewaczego KRZECZOWICZANKI z Krzeczowic, gm. Kańczuga
- Grupy Śpiewaczej WYSZATYCZANIE z Wyszatyc, gm. Żurawica
dziewięć wyróżnień II stopnia wraz z nagrodą pieniężną ufundowaną przez Centrum Kultury w Zarzeczu dla:
- Stowarzyszenia-Zespołu Pieśni Biesiadnej WIERZBIANIE z Wierzbnej, gm. Pawłosiów
- Zespołu Śpiewaczego CANTUS z Gorliczyny, gm. Gorliczyna
- Koła Gospodyń Wiejskich AKTYWNI RAZEM z Wietlina, gm. Laszki
- Zespołu Śpiewaczego GRZĘSZCZANIE z Grzęski, gm. Przeworsk
- Zespołu Śpiewaczego KŁOS II z Soniny, gm. Łańcut
- Zespołu Śpiewaczego SĄSIEDZI z Białobrzegów
- Zespołu Śpiewaczego PANTALOWICZANIE z Pantalowic, gm. Kańczuga
- Zespołu Śpiewaczego BIESIADA z Tuczemp, gm. Jarosław
- Zespołu Śpiewaczego z Maćkówki, gm. Zarzecze
Komisja kieruje do uczestników tegorocznego przeglądu kilka krytycznych a budujących uwag, które przekładają się na ostateczny werdykt.
Tematyka przeglądu „ballady, pieśni weselne, pieśni wielkopostne” – wybieranie przez komisję kilku tematów pieśni do prezentacji ma na celu mobilizację zespołów do poszukiwań i do różnicowania repertuaru. Jest wybór, więc należy z niego korzystać, po to, by ukazać umiejętności i możliwości repertuarowe zespołu. Dobór repertuaru należy dobrze przemyśleć. W kategorii prezentacji dzieci i młodzieży trzeba dobrać odpowiednią tematykę pieśni do wieku śpiewających. Nie powinniście Państwo prezentować w tym przeglądzie piosenek współczesnych; jest to niezgodne z celami przeglądu.
W regulaminie jest napisane, iż: „zgodnie z tradycją pieśni obrzędowe wykonuje się wyłącznie a capella – bez akompaniamentu”. W ten sposób należało również wykonać pieśni wielkopostne, które nigdy nie były śpiewane z towarzyszeniem akordeonu.
Jeżeli zespół kontynuuje sposób śpiewu przejęty od „śpiewaków - mistrzów tradycji”, to powinien czerpać z tego źródła w pełni, w sposób bezkompromisowy, zarówno w warstwie tekstowej, jak i muzycznej, bez modyfikacji, dodatków, ozdobników. Nie może się zmienić w Państwa prezentacji względem oryginału ani jedno słowo, ani jedna nuta!
Należy zadbać o porządne przygotowanie do udziału w przeglądzie. Słychać bowiem w Państwa prezentacjach różnicę pomiędzy śpiewem pieśni znanych Wam z przekazu a śpiewem pieśni wyuczonych specjalnie na przegląd. Prosimy pamiętać o wyraźnym śpiewie, starannej dykcji i artykulacji, tak by śpiewane słowa pieśni były zrozumiałe.
Zgodnie z regulaminem, zespoły występują w kompletnych strojach ludowych, kobiety mężatki powinny mieć chustki na głowach.
Gatunki pieśni, które proponujemy na przyszłoroczny przegląd. Ballada to śpiewana opowieść, która ma początek, środek i zakończenie, w treści której występują wydarzenia, tragiczne, historyczne, zwroty akcji – temat wdzięczny i ciekawy, a na dzisiejszym przeglądzie czystych gatunkowo ballad usłyszeliśmy niewiele. Dlatego proponujemy powtórzenie ballady, zaś nowe dwa tematy to: pieśni żniwne i dożynkowe oraz pieśni rekruckie.
Gratulujemy wszystkim uczestnikom tegorocznego przeglądu, nagrodzonym i wyróżnionym! Organizatorom: Centrum Kulturalnemu w Przemyślu i Centrum Kultury w Zarzeczy serdecznie dziękujemy za w pełni profesjonalną organizację XXIII Regionalnego Przeglądu Grup Śpiewaczych „Pieśni zwyczajowe i obrzędowe” – Festyn pod platanem w Zarzeczu.